#4b367aNiets dierlijks is de mens vreemd, of was het nu andersom? Punt is dat veel van onze eigen ‘menselijke’ karaktereigenschappen ook bij dieren aanwezig zijn. Veel dieren zijn zelfs bekend om vooral 1 eigenschap: De wijze uil, de sluwe vos, de trouwe hond, enzovoorts. Om de verschillende eigenschappen van mensen in een team helderder te maken, is het gebruik van dieren een leuke en herkenbare parallel. Wie kent de Fabeltjeskrant niet?

Weet u het nog? Die overgang van basisschool naar voortgezet onderwijs en al dat huiswerk, de overhoringen en de proefwerken die dat met zich meebracht? Op de basisschool hebben ze je echt voorbereid op wat kwam, maar er is bijna niemand meer die zich dát herinnert. Leren hoe te leren, daar kwam het toen in hoog tempo op aan. Zelf heb ik vaak van mijn moeder moeten horen dat wat ik deed geen leren was. Voor haar was en is leren: herhalen, herhalen, herhalen en oefenen, oefenen, oefenen. Het is moeilijk discussiëren met een lerares op dit gebied, maar ik was een puber én eigenwijs.

Leren is lezen of is lezen is meer leren?

Behalve voor mijn talen stond leren voor mij gelijk aan lezen. Tegen de tijd dat ik op de universiteit terecht kwam, was leren toch echt wat anders geworden. Alleen al door de berg informatie waar je je doorheen moest worstelen, kwam er de nodige planning en daardoor noodzakelijke herhaling bij kijken én oefenen. Hoe je leert is daarom in mijn ogen afhankelijk van de persoon, hetgeen er geleerd moet worden en de omstandigheden. En niet onbelangrijk: de docent.

Als je klaar bent met je opleiding kom je in een organisatie van grotere of kleinere omvang terecht en ben je blij dat je niet meer hoeft te leren. Die aanname blijkt een grote fout, je zit weliswaar niet meer in de schoolbanken, maar leren doe je iedere dag. Niet alleen jij als individu, maar ook de organisatie leert. Moet zelfs leren om vooruit te komen. Dat soort leren is hele andere koek, waardoor je weer opnieuw kunt beginnen met te leren hoe je leert.

Leren in kennis en in gedrag

Wat leren in organisatieverband anders maakt dan leren toen we nog op school zaten, is dat het niet gaat over het leren van inhoudelijke kennis. Het gaat om het aanleren van gedrag, om op die manier te leren van de dingen die bij een vorig project niet goed (genoeg) gingen. Aanpassen van gedrag is iets anders dan kennis tot je nemen. En dan moet ik mijn moeder toch gelijk gaan geven.

Gedrag pas je niet zomaar aan. Hoe iemand zich gedraagt is van veel factoren afhankelijk. Niet in de laatste plaats is dit afhankelijk van de ‘beloningen’ en ‘straffen’ en de consequenties die bij bepaald gedrag horen. Maar er liggen vooral ook (proces)afspraken aan ten grondslag en daar zijn ‘docenten’ voor nodig die je helpen leren, in je eigen tempo. En dan? Herhalen, herhalen, herhalen en oefenen, oefenen, oefenen. Practice makes perfect.

Geleerd van een mier!

In het dierenrijk zijn mieren als geen ander in staat om de dingen die ze zelf leren, over te brengen op hun ‘collega’s’. Ze wisselen de rol van meester en gezel regelmatig af en stemmen als meester het leertempo af op de gezel die ze op dat moment hebben. Zo leert de hele kolonie in rap tempo nieuwe dingen. Zijn er bij u in de ‘kolonie’ voldoende mieren aanwezig? Wie is bij u degene die als vanzelf mensen meeneemt in een leertraject om zich nieuwe zaken eigen te maken? Koester hem of haar en maak gebruik van deze kracht. En vergeet vooral niet af en toe een complimentje te maken als er weer iemand, dankzij de mier, iets nieuws geleerd heeft.